وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در همین راستا، پروتکل بازگشایی را با عنوان «دستورالعمل سفر هوشمند در شرایط کرونا» را تهیه کرده که ضمن ارائه توضیحاتی درباره نحوه برخورد با موارد مشکوک به بیماری کووید- ۱۹ و حفاظت فردی کارکنان و گردشگران در تاسیسات گردشگری، یک دستور واحد نیز برای همه اماکن اقامتی تدوین کرده است که در آن تاکید میکند: واحدهایی که موقتا تعطیل بوده‌اند لازم است پیش از بازگشایی، برنامه کلی نظافت و گندزدایی دقیق در همه قسمت‌ها و فضاهای عمومی‌بر اساس مندرجات این دستورالعمل را انجام دهند. برخی واحدهای داخلی هتل‌ها مانند آرایشگاه، سالن ورزشی، استخر، سونا، و تالار مراسمات که جزو مشاغل پرخطر محسوب می‌شوند با دستور وزارت بهداشت و طبق پروتکل‌های‌‌ان‌اصناف بازگشایی خواهند شد.
شرح استفاده از خدمات اقامت و حضور مسافر در این دستورالعمل بیشتر بر مبنای ساختار و استاندارد هتل تنظیم شده است، درحالی که شکل پذیرش و اقامت مهمان در بومگردی، خانه مسافر،هاستل و مهمانپذیرها کاملا متفاوت از هتل و هتل آپارتمان‌ها است. برخی این اقامتگاه‌ها، پذیرش دسته جمعی مسافر در یک اتاق و یا سالن را دارند و بعضی امکانات از جمله سرویس‌های بهداشتی و حمام در آنها، مشترک و عمومی‌استفاده می‌شود که در تناقض با فاصله گذاری اجتماعی و پروتکل‌های بهداشتی است. برخی از این اقامتگاه‌ها هم در نقاط دورافتاده‌‌‌ای واقع شده اند که به امکانات بهداشتی به سختی دسترسی دارند و رعایت دستورالعمل‌ها در آنها موضوعی بحث برانگیز است. چگونگی نظارت بر این اقامتگاه‌های پراکنده در سطح کشور نیز مساله‌‌‌ای چالش برانگیز است. این دغدغه‌ها که مستقیم در جلب اعتماد مسافر اثر می‌گذارد، مسائلی است که در پروتکل بازگشایی اماکن اقامتی، مغفول مانده است.
مازیار آل داوود ـ رییس هیات مدیره جامعه بوم گردی ایران ـ در گفت و گو با ایسنا، به برخی از این چالش‌ها و نگرانی‌ها که در ارتباط با از سرگیری فعالیت امکان اقامتی همچون بومگردیها مطرح است، پاسخ داد. او که در جلسه هم اندیشی معاونت گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با نمایندگان تشکل‌های خصوصی گردشگری حضور داشت، گفت: نظر اکثریت آراء بر این بود که تاسیسات گردشگری به آهستگی و با رعایت شرایط خاص و ظرفیت کم باز شوند و وزارت بهداشت روی فعالیت آنها نظارت داشته باشند.
وی اضافه کرد: وقتی مردم در جاده‌ها تردد می‌کنند، داخل شهرها، خیابان‌ها، اتوبوس، مترو و فروشگاه‌ها مملو از جمعیت است، چرا تاسیسات گردشگری باز نشوند. هرچند که فکر نمی‌کنیم مردم مثل سابق سفر بروند، ولی می‌شود تدابیری اندیشید و میزان خطر را به حداقل رساند.
او ادامه داد: اگر تعطیلی تاسیساتی مثل هتل و بومگردی ادامه داشته باشد، استهلاک و هزینه نگهداری آن بیشتر خواهد شد، همین حالا هم برخی از اقلام موجود در اقامتگاه‌ها مثل مواد غذایی که برای تعطیلات نوروز خریده شده بود، غیرقابل استفاده و فاسد شده است.
وی در پاسخ به این سوال که با وجود تداوم شیوع کرونا، بومگردیها با درنظر گرفتن همه محدودیت‌ها، آیا در حال حاضر توان و آمادگی بازگشایی دارند؟ بیان کرد: به هر حال جامعه محلی از تعطیلی کرونا بسیار تاثیر پذیرفته است، برخی از آنها بیمه نیستند و از راه گردشگری نان درمی‌آوردند. از طرفی مردم هم بعد از تحمل این دوران می‌خواهند روحیه بگیرند، حذف کردن کامل سفر آسیب دیگری را به مردم وارد میکند. باید همه جوانب را برای بازگشایی درنظر گرفت.
آل داوود با آن که معتقد به بازگشت بومگردیها به چرخه فعالیت است، اما گفت: الان تقاضا برای سفر و اقامت در بومگردی زیاد نیست، یعنی اگر سال گذشته همین موقع، ماهانه تا چهارصد پانصد مسافر داشتند این تعداد حالا به سی چهل نفر در ماه نمی‌رسد. این قضیه باعث می‌شود اقامتگاه‌ها به تدریج خود را برای کار در فصل آینده آماده کنند. در مناطق گرمسیری هم تا ده پانزده روز دیگر فصل کار گردشگری تمام می‌شود و تقاضا برای سفر به آن مناطق به صفر می‌رسد و عملا بومگردیهای مناطق گرمسیری تعطیل می‌شوند.
رییس هیات مدیره جامعه بوم گردی ایران افزود: درست است در این شرایط بازگشایی تاسیسات گردشگری، درآمدزایی چندانی ندارد اما جلوی استهلاک و هزینه‌های دیگر را می‌گیرد، مخصوصا اینکه به این نتیجه رسیدم دولت در وضعیتی قرار ندارد که به ما کمک کند، خودمان باید خودمان را حفظ کنیم.
آل داوود درباره نگرانی‌های مطرح شده درباره نحوه نظارت بر بومگردیها با توجه به شکل اقامتی که در برخی از آنها تعریف شده است و پراکندگی جغرافیایی که نظارت مستمر را دشوار میکند، گفت: قطعا امکان نظارت به آن شکلی که تصور می‌کنیم وجود ندارد. نمی توان در مناطق روستایی که چند کیلومتر از یکدیگر فاصله دارند نظارت روزانه انجام داد، ولی می‌توان نظارت اولیه برای صدور مجوز بازگشایی را با حساسیت اعمال کرد. این مساله شوخی بردار نیست و باید هنگام صدور مجوز بازگشایی، جدی برخورد کرد.
او درباره پروتکل بازگشایی تاسیسات گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری که در آن شرایط و استاندارد اماکنی مثل بومگردیها با فضاهای اشتراکی و عمومی‌بیشتر، درنظر گرفته نشده است، گفت: این دستورالعمل را دیده ام، قابلیت اجرایی در اقامتگاه‌هایی مثل بومگردی را ندارد، نمی‌توان موارد آن را جزئی اجرا کرد، کار سختی است.
آل داوود اضافه کرد: بومگردیها پروتکل ویژه خود را تنظیم کرده و به وزارتخانه داده‌اند تا اگر تایید شد اجرا کنیم، چون استانداردسازی‌ها و حتی دستورالعملی که برای بازگشایی تنظیم شده، با نگاه به هتل‌ها بوده است. به نظر می‌رسد خیلی با شرایط بومگردی آشنا نیستند. ما تا جایی که می‌توانستیم مسائلی که باعث می‌شود حضور مسافر کم خطر باشد را شناسایی کرده‌ایم و به وزارتخانه اطلاع داده‌ایم تا این تفاوت و ضوابط مشخص باشد.
